Ο Εξευρωπαϊσμός των Δυτικών Βαλκανίων

Abstract

Το παρόν σύγγραμμα μελετά τον «εξευρωπαϊσμό» (Europeanization) των Δυτικών Βαλκανίων. Σε αντίθεση με τεχνικές μελέτες και εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), το βιβλίο προχωρά πέρα από την καταγραφή και αποτίμηση της τρέχουσας προόδου στην ενταξιακή πορεία των χωρών της περιοχής. Ο στόχος του είναι η εξοικείωση του αναγνώστη με τη σύγχρονη ιστορία, τις κρατούσες κοινωνικές, εθνικές και πολιτισμικές αντιλήψεις, καθώς και με τις βασικές πολιτικές και οικονομικές επιλογές των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Με άλλα λόγια, εξετάζονται οι διαχρονικές προκλήσεις για τον εξευρωπαϊσμό των χωρών της περιοχής και αναζητούνται η προέλευση και τα αίτιά τους. Το βιβλίο φωτίζει την ιστορική διαδικασία οικοδόμησης των εθνών της περιοχής και φέρνει στο προσκήνιο ορισμένους από τους κυρίαρχους εθνικούς μύθους που έχουν κατασκευαστεί (και επαναδιατυπωθεί) στο βάθος του χρόνου. Έτσι, αναλύεται η ιστορική ανάδυση των σύγχρονων διενέξεων στα Δυτικά Βαλκάνια και εξηγούνται η διαμόρφωση και η εξέλιξη των αντιλήψεων και των επιδιώξεων κάθε αντιμαχόμενης πλευράς. Παρομοίως, μελετάται η προβληματική πολιτική και οικονομική μετάβαση της περιοχής μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου στο αντίξοο περιβάλλον που συνέθεσαν η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και το ξέσπασμα διαδοχικών ένοπλων συρράξεων. Στο πλαίσιο αυτό, ερμηνεύεται σφαιρικά η υστέρηση των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στο πεδίο του εκδημοκρατισμού και της εμπέδωσης του κράτους δικαίου. Παράλληλα, εξετάζεται η παρέμβαση του διεθνούς παράγοντα, η οποία έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στις βαλκανικές υποθέσεις τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Συμπερασματικά, το βιβλίο προσφέρει μια σφαιρική και πολυπρισματική ανάλυση της σύγχρονης ιστορίας των Δυτικών Βαλκανίων, εστιάζοντας στις προκλήσεις που θέτουν η οικοδόμηση κρατικών θεσμών, η επίλυση διενέξεων και η εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με στόχο τον εξευρωπαϊσμό και την ένταξη της περιοχής στην ΕΕ.

The book studies the Europeanization of the Western Balkan countries. Unlike technical studies and EU reports, the book is not confined to registering and assessing the current progress in the accession process of the Western Balkan countries. Instead, it aims to familiarize the reader with contemporary history, prevailing social, national, and cultural perceptions, and the main political and economic choices of the countries in the region. In other words, the book attempts to explain the origins and the causes of the long-standing challenges to the Europeanization of the Western Balkans. The book sheds light on the historical process of nation-building in the region and brings to the fore some of the dominant national myths that have been constructed (and re-constructed) over time. This way, it analyses the historical roots of contemporary conflicts in the Western Balkans and explains each side’s perceptions and aspirations. Similarly, it examines the region's troublesome political and economic transition after the end of the Cold War in the adverse environment generated by the dissolution of Yugoslavia and the outbreak of successive armed conflicts. Therefore, it accounts for the delay in consolidating democracy in the Western Balkan countries. At the same time, it examines the engagement in regional affairs of the international community, which has played a decisive role over the last three decades. Overall, the book offers a comprehensive and multifaceted analysis of contemporary Western Balkan history, focusing on state-building, conflict resolution, and reform implementation challenges on the path to the region’s full integration into the EU structures.