Τα λογισμικά ιστορίας στο μάθημα της ιστορίας

Abstract

Tο κεφάλαιο αυτό εστιάζεται στα λογισμικά τα οποία προσφέρονται για το μάθημα της ιστορίας. Στο πρώτο μέρος συζητούνται η ένταξη των εκπαιδευτικών λογισμικών στην εκπαίδευση, και η χρήση τους στη διδασκαλία και στη μάθηση της ιστορίας. Ακολουθεί μια σύντομη παρουσίαση των θεωριών μάθησης και της επίδρασης της θεωρητικής προσέγγισης την οποία αντιπροσωπεύει η καθεμία στον σχεδιασμό και στο είδος (ανοιχτό και κλειστό λογισμικό) των εκπαιδευτικών λογισμικών. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι κατηγορίες εκπαιδευτικών λογισμικών για κάθε θεωρητική προσέγγιση, τα χαρακτηριστικά τους και πώς αυτά συσχετίζονται με τα είδη της ιστορικής γνώσης σύμφωνα με τη σχετική βιβλιογραφία, καθώς και οι προεκτάσεις τους για τη διδακτική πράξη στο μάθημα της ιστορίας. Ακολουθεί η προστιθέμενη αξία της αξιοποίησης των λογισμικών στη διδασκαλία της ιστορίας ως μέσων οργάνωσης του ιστορικού υλικού, ως μέσων εμπλουτισμού του ιστορικού υλικού με πολλαπλές αναπαραστάσεις, ως μέσων αναζήτησης ιστορικών πηγών, ως μέσων συγκριτικής μελέτης του ιστορικού υλικού, ως μέσων δημιουργίας ερμηνευτικών μοντέλων, ως μέσων ενσυναίσθησης μέσω αποτύπωσης ιδεών και απόψεων των μαθητών, ως γνωστικών εργαλείων για την ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η κατανόηση της σχέσης αίτιου - αποτελέσματος, η ένταξη των ιστορικών γεγονότων στον χρόνο και στον χώρο, η κατανόηση ιστορικών εννοιών κ.ά. Κατόπιν γίνεται αναφορά σε ερευνητικά δεδομένα αναφορικά με τη χρήση τους στη διδασκαλία της ιστορίας. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται αντιπροσωπευτικά λογισμικών ιστορίας ελληνικής παραγωγής, όπως τα «Ιστορία Γ' και Δ' Δημοτικού», «Από το Παρόν στο Παρελθόν: Θέματα Βυζαντινής Ιστορίας», «Το Ελληνικό Κράτος: Γέννηση και Ανάπτυξη της Σύγχρονης Ελλάδας» και «Επεξεργασία Ιστορικών Πηγών». Εκτός από την παρουσίαση των δυνατοτήτων τους, τα αντιπροσωπευτικά αυτά λογισμικά ιστορίας αξιολογούνται με κριτήρια την απόκτηση ιστορικής γνώσης, την καλλιέργεια δεξιοτήτων ιστορικής σκέψης, την εγκυρότητα και αξιοπιστία πληροφοριών και την ευκολία χρήσης.

This chapter focuses on software designed for history teaching. The first part discusses the integration of educational software in education, and its use in teaching and learning history. Then, a brief presentation of learning theories and the impact of the theoretical approach that each one represents on the design and type (open and closed) of educational software follows. Next, the categories of educational software for each theoretical approach are presented, their characteristics and their relation to the types of historical knowledge according to the relevant bibliography, as well as their implications for the teaching practice in history. This is followed by the added value of the utilization of software in the teaching of history as a means of: organizing historical material, enriching historical material with multiple representations, searching for historical sources, comparative study of historical material, creating interpretative models, fostering empathy through capturing students' ideas and opinions, and as cognitive tools for the development of skills such as understanding the cause-and-effect relationship, the integration of historical events in time and space, the understanding of historical concepts etc. Then reference is made to research data regarding the use of such software in teaching history. The second part presents representative software of history in Greek, such as "History of the third and fourth grade", "From the Present to the Past: Themes of Byzantine History", "The Greek State: Birth and Development of Modern Greece" and "Processing of Historical Sources". In addition to presenting their potentials, the above software is evaluated on the basis of the acquisition of historical knowledge, the cultivation of historical thinking skills, the validity and reliability of information and ease of use.