Μεσογειακή δίαιτα

Abstract

Το βιβλίο προσεγγίζει την έννοια της μεσογειακής δίαιτας μέσα από μια διεπιστημονική προβληματική, αφενός ως μια οντότητα των ιατρικών επιστημών και αφετέρου και ως ένα αγαθό του άυλου πολιτισμού των μεσογειακών λαών. Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου, παρατίθενται οι εξελίξεις που οδήγησαν στην καθιέρωση της μεσογειακής δίαιτας ως διατροφικού προτύπου. Πέρα από αυτό, συζητιούνται οι προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη η έρευνα καθώς επιχειρεί να κατανοήσει τους μηχανισμούς που εξηγούν την προστατευτική δράση της. Στο δεύτερο κεφάλαιο, αναλύονται οι διαφορετικές διαστάσεις που λαμβάνει η έννοια της μεσογειακής δίαιτας στη διεθνή βιβλιογραφία, σε μια προσπάθεια να περιγραφεί, άλλοτε ως ένας οδηγός υγιεινής διαβίωσης ή ως ένα διατροφικό πρότυπο αναφοράς, και άλλοτε ως ένα μνημείο της παγκόσμιας άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς σύμφωνα με την UNESCO. Στο τρίτο κεφάλαιο παρατίθενται μελέτες, οι οποίες έχουν εξετάσει σε ποιο βαθμό η μεσογειακή δίαιτα μπορεί να συμβάλει στο ζητούμενο της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας και της διαφύλαξης των φυσικών πόρων. Στο τέταρτο κεφάλαιο, εξετάζεται η χρήση του προτύπου της Μεσογειακής δίαιτας ως εργαλείου για την αξιολόγηση της διατροφικής κατανάλωσης και της ποιότητας της διαιτητικής πρόσληψης. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο, αναλύεται η τρέχουσα κατάσταση, λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι το πρότυπο της μεσογειακής δίαιτας εμφανίζεται διχασμένο ανάμεσα στη διεθνή αναγνώριση και την πολιτισμική κρίση των Μεσογειακών κοινωνιών, οι οποίες έχουν βιώσει μεγάλες ανατροπές σε ό,τι αφορά τον παραδοσιακό τρόπο διατροφής.

The present textbook attempts an interdisciplinary approach that aims to examine the concept of the Mediterranean diet as both a biomedical entity and a cultural asset of the people residing in countries around the Mediterranean Sea. Mediterranean diet was introduced as a novel entity in the scientific literature by medical researchers and, eventually, was also adopted by the food service sector as a term that primarily denotes healthy qualities of the dishes. The first chapter provides an account of the discovery of the Mediterranean diet by scholars and its subsequent rise to a preventive dietary pattern; in addition, the chapter presents the current challenges with respect to understanding the mechanisms underlying the protective action and health benefits of the Mediterranean diet. Assuming a critical standpoint, the second chapter presents an analysis of the diverging approaches for a functional description of the Mediterranean diet as either a dietary paradigm or as a monument of the world’s intangible cultural heritage according to UNESCO. The third chapter provides a review of pertinent studies to highlight the significance of the Mediterranean diet as a strategy that could contribute to safeguarding the planet’s natural resources. The fourth chapter discusses the use of the Mediterranean dietary pattern as a tool for assessing food consumption patterns and quality of dietary intake. Last, in the fifth chapter, an analysis of the food environment in modern Greece and in neighbouring countries is attempted, as the deep cultural crisis currently inflicting Mediterranean societies has eroded the living roots of the Mediterranean dietary pattern.