Law and Literature

Abstract

Σκοπός του βιβλίου, το οποίο αποτελεί κύριο βοήθημα για το μάθημα επιλογής "Δίκαιο και Λογοτεχνία" του 8ου εξαμήνου της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ, είναι να φέρει σε επαφή τους σπουδαστές του δικαίου με ένα ιδιαίτερα ελκυστικό θεωρητικό, κριτικό ρεύμα αμερικανικής ακαδημαϊκής προέλευσης, με απαρχή τη δεκαετία του ’70 και με δυναμική πλέον εμφάνιση και στα προγράμματα των ευρωπαϊκών νομικών σπουδών. Τέμνοντας τα πεδία των νομικών και λογοτεχνικών σπουδών το "Δίκαιο και Λογοτεχνία" αναδεικνύει τα κοινά στοιχεία και τους δεσμούς που συνδέουν το δίκαιο με τη λογοτεχνία, επιτρέποντας την ευρύτερη κατανόηση του δικαίου ως πολιτισμικού φαινομένου Οι προδρομικές μορφές, οι αιτίες εμφάνισης, οι στόχοι της κίνησης "δίκαιο και λογοτεχνία" στο περιβάλλον των σημερινών νομικών σπουδών αποτελούν αντικείμενο της εισαγωγής. Τα τρία επόμενα κεφάλαια αφιερώνονται στις τρεις μείζονες οπτικές υπό τις οποίες κυρίως εξετάζονται οι σχέσεις του δικαίου με τη λογοτεχνία. Η οπτική "το δίκαιο στη λογοτεχνία" επικεντρώνεται στις αναπαραστάσεις των νομικών θεσμών και των λειτουργών της δικαιοσύνης στα λογοτεχνικά έργα. Η οπτική "το δίκαιο ως λογοτεχνία" διερευνά τη γλωσσική και υφολογική ιδιαιτερότητα των νομικών κανόνων και της δικανικής γραφής, ενώ η οπτική "το δίκαιο της λογοτεχνίας" επικεντρώνεται στο εκάστοτε θεσμικό πλαίσιο που οριοθετεί ως δυνατότητα αλλά και ως περιορισμό τη λογοτεχνική δημιουργία. Στα επόμενα κεφάλαια γίνεται λόγος για ειδικότερες συσχετίσεις του δικαίου με τη λογοτεχνία: για τις σχέσεις ομοιότητας ή διαφοράς μεταξύ νομικής και λογοτεχνικής ερμηνείας, για τη θέση της αφήγησης στη νομική διδακτική και πρακτική, για το λογοτεχνικό έργο, κυρίως υπό τη λαϊκότερη εκδοχή του, ως συντελεστή επιτάχυνσης ή επιβράδυνσης νομοθετικής μεταρρύθμισης. Το καταληκτικό κεφάλαιο αφιερώνεται στη σημασία του μύθου και της μυθοπλασίας για τη θεμελίωση θεσμών δικαίου, τη διατύπωση κανονιστικού επιχειρήματος και την αποκρυπτογράφηση νομικών δογμάτων.

The purpose of this book, which is the main textbook for the elective course "Law and Literature" in the 8th semester of the Law School of the University of Athens, is to introduce law students to a particularly appealing theoretical critical current of American academic origin, which began in the 1970s and is now gaining momentum in European law programs. By cutting across the fields of legal and literary studies, "law and literature" highlights the common elements and links that connect law and literature, enabling a broader understanding of law as a cultural phenomenon. The introduction examines the precursors, causes, and objectives of the "law and literature" movement in the context of contemporary legal studies. The next three chapters are devoted to the three major perspectives from which the relationship between law and literature is mainly examined. The perspective of "law in literature" focuses on representations of legal institutions and the functions of justice in literary works. The perspective of "law as literature" explores the linguistic and stylistic peculiarities of legal rules and legal writing, while the perspective of "the law of literature" focuses on the institutional framework that defines literary creation as both a possibility and a limitation. The following chapters discuss more specific correlations between law and literature: the similarities and differences between legal and literary interpretation, the place of narrative in legal teaching and practice, and the role of literary works, especially in their most popular form, as a factor accelerating or slowing down legislative reform. The final chapter is devoted to the importance of myth and fiction in the foundation of legal institutions, the formulation of regulatory arguments, and the deciphering of legal doctrines.