Η ανάγνωση των έργων τέχνης ως εργαλείο διδασκαλίας και μάθησης

Abstract

Αντικείμενο του κεφαλαίου αυτού είναι η αξιοποίηση της παρατήρησης των έργων τέχνης στην εκπαιδευτική διαδικασία. Το κεφάλαιο ξεκινάει με την παρουσίαση των θεωριών αισθητικής ανάπτυξης του ατόμου, η γνώση των οποίων αποτελεί τη βάση για τον αποτελεσματικό σχεδιασμό μιας διδασκαλίας που σχετίζεται, άμεσα ή έμμεσα, με την αισθητική αγωγή. Μέσω της αισθητικής εμπειρίας, οι μαθητές/-τριες καλλιεργούν ένα πλήθος δεξιοτήτων, τις οποίες, συνήθως, εντάσσουμε στις ευρύτερες έννοιες του αισθητικού, του οπτικού ή/και του πολιτισμικού γραμματισμού. Στη συνέχεια του κεφαλαίου παρουσιάζονται με συντομία κάποιες από τις βασικές θεωρίες της πρόσληψης της τέχνης, όπως εκείνες της οπτικής αντίληψης, της σημειωτικής της εικόνας και της γραμματικής του οπτικού σχεδιασμού, ενώ γίνεται λόγος για την παιδαγωγική αξία της «ανάγνωσης» των έργων τέχνης μέσα στη σχολική τάξη. Από τα μέσα σχεδόν του 20ού αιώνα έχουν προταθεί αρκετά μοντέλα παρατήρησης έργων τέχνης, τα οποία στοχεύουν στην ανάπτυξη του κριτικού στοχασμού γύρω από το νοητικό περιεχόμενο της Τέχνης. Μια επιλογή τέτοιων προσεγγίσεων παρουσιάζεται συνοπτικά στο τελευταίο μέρος του παρόντος κεφαλαίου. Οι προσεγγίσεις αυτές, καθώς και άλλες που παρουσιάζονται σε επόμενα κεφάλαια μπορούν να αξιοποιηθούν στη διδασκαλία όλων των γνωστικών αντικειμένων, όπως θα δούμε στη συνέχεια αυτού του βιβλίου.

This chapter focuses in the process of observing works of art as part of the educational process. It begins with the presentation of theories that explain the aesthetic development of the individual, and they consist the basis for the effective planning of teaching ta is related, directly or indirectly, to aesthetic education. Through the aesthetic experience, students cultivate a range of competencies, which are usually included in the broader concepts of aesthetic, visual and/or cultural literacy. In addition, the chapter briefly presents some of the basic frameworks of understanding art, such as those of visual perception, and visual literacy, while highlighting the pedagogical value of "reading" works of art in the context of school classroom. Since almost the middle of the 20th century, several models of observation of works of art have been proposed, which aim to develop critical reflection around the mental content of Art. A selection of such approaches is briefly presented in the final part of this chapter. These approaches, as well as others presented in subsequent chapters, can be used in the teaching of all subjects, as we will see later in this book.