Θεωρία και στοιχεία διαχείρισης παράκτιας ζώνης

Abstract

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έγινε για πρώτη φορά η σημαντική παρατήρηση ότι ο πληθυσμός των ακτών είχε αυξηθεί περισσότερο από κάθε άλλη ζώνη. Στο τέλος του 20ού αιώνα, περίπου τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσαν σε ακτίνα 100 km από την ακτογραμμή, με διαρκώς αυξανόμενη τάση μετακίνησης με σκοπό τη μόνιμη κατοικία και εργασία. Ταυτόχρονα, ξεκίνησε ο διάλογος για την κλιματική αλλαγή με τα πιθανά αποτελέσματά της, ο οποίος διαρκεί μέχρι σήμερα χωρίς ακόμα να έχουν ενσωματωθεί πολιτικές στα συστήματα λήψης αποφάσεων. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι συνδυασμένες φυσικές και κοινωνικές αλλαγές, η Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (1992) επέλεξε να επιδιώξει τη βιώσιμη ανάπτυξη των ακτών με την εφαρμογή συστημάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης. Πέρα από την ασάφεια του όρου «ολοκληρωμένη διαχείριση», για την οποία έχουν γίνει πολλές προτάσεις από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, η ανάληψη της παράκτιας διαχείρισης στην επιδίωξη της βιώσιμης ανάπτυξης έχει ορθά εκληφθεί ως ένα δεσμευτικό καθήκον. Η από κοινού επιδίωξη της ακεραιότητας των παράκτιων οικοσυστημάτων, της οικονομικής αποδοτικότητας και της κοινωνικής ισότητας, που συνθέτουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, είναι μονόδρομος για τη διατήρηση στο μέγιστο των ευεργεσιών που προσφέρει η παράκτια ζώνη, με όλες τις δυσκολίες που εμπεριέχονται στο εγχείρημα λόγω του περίπλοκου ιστού των τοπικών οικοσυστημάτων που συνδέουν τη γη, τη θάλασσα και την κοντινή ατμόσφαιρα, της αυξανόμενης ανθρώπινης πίεσης και της διευρυνόμενης χρήσης των φυσικών και άλλων πόρων. Η διαχείριση παράκτιας ζώνης είναι μια πολύπλοκη διαδικασία με έντονες αντιθέσεις και συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των εμπλεκόμενων φυσικών προσώπων και φορέων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που έχουν οικονομικά συμφέροντα στην παράκτια ζώνη. Στο παρόν σύγγραμμα μελετώνται τα επιμέρους οικοσυστήματα της παράκτιας ζώνης και δίνονται οι αρχές και οι προϋποθέσεις για την εκπόνηση διαχειριστικών σχεδίων για κάθε περίπτωση. Στο τέλος του βιβλίου δίνονται επίσης επικουρικά κεφάλαια με τις βασικές αρχές παράκτιας μηχανικής, καθώς και τις σύγχρονες προκλήσεις της διαχείρισης.

In the early 1990s, an important observation was made for the first time that the coastal population had increased more than in any other zone. At the end of the 20th century, about two-thirds of the world's population lived within 100 km of the coastline, with an ever-increasing trend of movement for permanent residence and work. At the same time, the debate on climate change and its possible effects was launched and continues to this day without policies being incorporated into decision-making systems. To address these combined physical and social changes, the United Nations Conference (1992) chose to pursue sustainable coastal development through the implementation of integrated management systems. Beyond the ambiguity of the term "integrated management", for which many proposals have been made since the early 1990s, the inclusion of coastal management in the pursuit of sustainable development has rightly been perceived as a binding task. The joint pursuit of the integrity of coastal ecosystems, economic efficiency and social equity, which make up sustainable development, is a one-way street for maximising the benefits offered by the coastal zone, with all the difficulties inherent in the task due to the complex web of local ecosystems linking land, sea and the immediate atmosphere, increasing human pressure and the expanding use of natural and other resources. Coastal zone management is a complex process with strong contrasts and conflicts of interest between the individuals and actors involved, including those with economic interests in the coastal zone. This book studies the individual ecosystems of the coastal zone and provides the principles and conditions for the preparation of management plans for each case. At the end of the book, there are also supplementary chapters on the basic principles of coastal engineering as well as on contemporary management challenges.